اولین مرحله از یادگیری روخوانی قرآن، شناخت دقیق و کامل حروف الفبای عربی است. شباهت ظاهری الفبای عربی به زبان فارسی سبب میشود بسیاری فکر کنند قرائت قرآن راحت است، اما لغات در تلفظ و کاربرد تفاوت‌های مهمی دارند که برای قرائت صحیح قرآن باید به آن‌ها توجه شود.
در این مقاله، اولین مرحله از آموزش روخوانی و روانخوانی قرآن را بررسی میکنیم: آشنایی با حروف الفبای عربی در قرآن کریم، انواع شکل‌های آن‌ها و نکات کاربردی برای یادگیری آسان‌تر.
مقدمه
برای یادگیری بهتر حتما از نقشه مسیری که آماده کرده ایم استفاده کنید. در مقاله قبلی «روخوانی و روانخوانی قرآن چیست و چرا باید آن را بیاموزیم؟»، با اهمیت یادگیری قرآن و مراحل کلی آن آشنا شدیم. اکنون وارد اولین گام عملی آموزش روخوانی قرآن می‌شویم که همان شناخت حروف الفبای عربی است.
الفبای عربی چند حرف دارد؟
الفبای عربی دارای ۲۸ حرف است. این حروف پایه و اساس تمام کلمات عربی هستند. یکی از تفاوت های فارسی و عربی وجود حروف پ، چ، ژ، گ است.
جدول حروف الفبای عربی با تلفظ
| حرف | ا (الف) | ب | ت | ث | ج |
|---|---|---|---|---|---|
| تلفظ تقریبی در فارسی | a یا ā | b | t | ثِ (مانند «ثواب») | j (مانند jam) |
| مثال قرآن | ﴿الله﴾ | ﴿بسم﴾ | ﴿تبارک﴾ | ﴿ثواب﴾ | ﴿جنت﴾ |
برای مشاهده لغات کامل حروف الفبای عربی به ویکی پدیا مراجعه کنید. در ادامه می توانید نحوه تلفظ هر حرف را بشنوید. این فایل را بارها گوش دهید تا بتوانید با قرائت درست لغات در قرآن آشنا شوید.
تفاوت حروف عربی با فارسی
از آنجایی که لغات عربی شباهت زیادی ب زبان فارسی دارند باید به موارد زیر توجه ویژه کنید:
- برخی حروف عربی تلفظ متفاوتی نسبت به فارسی دارند.
- در عربی حروفی داریم که در فارسی نیستند، مانند ع، غ، ح، ص، ض، ط، ظ.
- نقطه‌گذاری و شکل نوشتاری برخی حروف در عربی اهمیت بیشتری دارد.
شکل‌های مختلف حروف در قرآن
یکی دیگر از تفاوت های زبالن عربی و فارسی این است که حروف بسته به جایگاهشان در کلمه شکل های مختلفی دارند. هر حرف می‌تواند در یکی از چهار حالت زیر ظاهر شود:
- شکل تنها (مفرد)
- اول کلمه
- وسط کلمه
- آخر کلمه
مثال: حرف «ب»
| حالت | شکل | مثال |
|---|---|---|
| تنها | بـ | ﴿بسم﴾ |
| اول | بـ | ﴿بسم﴾ |
| وسط | ـبـ | ﴿ربنا﴾ |
| آخر | ـب | ﴿قلب﴾ |
یکی از ضروریت های روخوانی قرآن کریم شناخت این اشکال است. زیرا کلمات قرآنی اغلب به‌صورت پیوسته نوشته می‌شوند.
یادگیری بهتر روخوانی قرآن با رعایت این نکات
- شنیدن همراه با دیدن: هنگام یادگیری حروف، بهتر است آن‌ها را هم ببینید و هم تلفظ آن را بشنوید.
- استفاده از فلش‌کارت یا اپلیکیشن: ابزارهای کمک‌آموزشی مانند اپلیکیشن‌ها یا فلش‌کارت‌ها به تثبیت حروف کمک می‌کنند.
- نوشتن مکرر حروف: نوشتن هر حرف در هر چهار حالت به تقویت حافظه عضلانی و ذهنی کمک می‌کند.
- تمرین با کلمات قرآنی: یادگیری حروف با استفاده از مثال‌های واقعی از قرآن بهتر در ذهن می‌ماند.
-
تمرین آموزشی
انجام این تمرینات به شما در رسیدن به مراحل بعد ” نقشه راه یادگیری روانخوانی قرآن ” کمک شایانی می کند. پس حتما از انجام این تمرینات غافل نشوید.
استفاده از هوش مصنوعی اقرا برای یادگیری الفبا
برای یادگیری سریع‌تر و دقیق‌تر حروف الفبای عربی در قرآن، می‌توانید از ابزارهای هوشمند آموزشی استفاده کنید. یکی از آن‌ها، پلتفرم آموزش قرائت قرآن با هوش مصنوعی با نام اقراء است که با تشخیص صوت، ارزیابی لحظه‌ای و آموزش گام‌به‌گام، فرآیند یادگیری را جذاب‌تر کرده است.
در مقاله قبلی، مسیر کلی آموزش را مرور کردیم، و در مقالات آینده، وارد مرحله دوم یعنی شناخت حرکات (فتحه، کسره، ضمه و سکون) خواهیم شد.
هر هفته یک مقاله در این خصوص منتشر می شود.